Femvertising Nedir? Feminizm Reklamcılığı Nasıl Değiştiriyor?

Reklamcılık tarih boyunca toplumsal değerlerin hem yansıması hem de şekillendiricisi oldu. Bugün ise yepyeni bir anlayış yükseliyor: Femvertising, yani feminist reklamcılık.

Şule Türkyılmaz 16 Nisan 2025

Peki nedir bu femvertising? Kelime, “feminism” (feminizm) ve “advertising” (reklamcılık) sözcüklerinin birleşiminden oluşuyor ve toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir pazarlama anlayışını ifade ediyor. Bu yaklaşım, reklamlarda kadınları klişeleştiren kalıpları yıkarak, onların güçlü, özgün ve etkili bireyler olarak temsil edilmesini hedefliyor. Kısacası, femvertising artık yalnızca bir kampanya dili değil, markaların duruşunu gösteren bir değer önerisi.

Reklamda Kadın Temsili Değişiyor


Geleneksel reklamlarda kadın figürü çoğu zaman ev işleriyle özdeşleşmiş, duygusal, naif, dış görünüşüyle var olan bir karakter olarak sunuluyordu. Bugünse bu kalıplar kırılıyor. Kadınlar yalnızca “iyi anne” veya “iyi eş” değil, aynı zamanda bilim insanı, sporcu, lider ya da sanatçı kimliğiyle de reklamlarda yer buluyor.

Bu dönüşümde en çok dikkat çeken örneklerden biri Dove’un “Gerçek Güzellik” kampanyası. Genel geçer güzellik standartlarını yıkarak her yaştan, her bedenden, her ten renginden kadınları görünür kılan bu kampanya, milyonlarca kadının kendini değerli hissetmesine katkı sağladı.

Bir diğer örnek ise Selpak’ın “Önyargıları Silelim” kampanyası. “Bu kadın neden ağlıyor?” sorusuyla başlayan reklam filmi, toplumun kadınlara yüklediği kalıpları sorgulatıyor. Başarılarıyla öne çıkan Türk kadınlarının hikâyeleriyle reklam, izleyicilere ilham verirken, önyargıları da masaya yatırıyor.

Reklamların Topluma Etkisi: Toplumsal Cinsiyet Kodlarının Gücü


Kitle iletişim araçları, toplumsal cinsiyet rollerinin şekillenmesinde ve yaygınlaşmasında büyük bir etkiye sahiptir. Özellikle reklamlar, geniş kitlelere ulaşma gücü sayesinde toplumsal normların oluşumunda aktif bir rol oynar. Medya; kadın ve erkek rollerini yansıtabilir, pekiştirebilir ya da sorgulayabilir. Ancak çoğu zaman, var olan kalıpları yeniden üretmeye devam eder.

Reklamlarda kadınlar sıklıkla anne, ev hanımı, bakımlı veya "çekici" figürlerle özdeşleştirilirken, erkekler güçlü, lider, mantıklı ve maddi başarıya odaklanan karakterler olarak karşımıza çıkar. Bu temsiller, toplumsal cinsiyet normlarının daha da derinleşmesine neden olur.

Örneğin, yıllardır televizyonlarda izlediğimiz gıda reklamlarında kadınlar genellikle narin, şefkatli, çocuğuna sarılan ve ev içi rolleriyle öne çıkan figürlerdir. Öte yandan banka veya sigorta reklamlarında yer alan erkek karakterler ciddi ses tonlarıyla, bilgili, otoriter ve her durumu kontrol altına alabilecek güce sahip kişiler olarak gösterilir.

Bu ayrımcı temsiller yalnızca bireylerin algısını değil, aynı zamanda onların kendilerini nasıl görmeleri ve toplumsal hayatta nasıl konumlandıkları üzerinde de derin izler bırakır. Dolayısıyla reklamcılık sektörü, daha eşitlikçi ve kapsayıcı temsillere yönelerek toplumun dönüşümünde önemli bir rol üstlenebilir.

Medya Temsillerinde Cinsiyet Rolleri


Medya, toplumdaki cinsiyet algılarını şekillendirmede güçlü bir rol oynar. Erkekler çoğu zaman güçlü, lider pozisyonlarda ve maddi başarıya odaklı karakterler olarak karşımıza çıkar. Bu durum, erkekler üzerinde duygularını bastırma ve her koşulda güçlü görünme yönünde baskı yaratabilir.

Benzer şekilde, kadın temsilleri de sıklıkla beden imajı üzerinden şekillendirilir. Medyada idealize edilmiş vücut normları, kadınların fiziksel görünümlerine odaklanmalarına ve cinsel bir obje gibi sunulmalarına neden olabilir. Bu durum, kadınları sadece dış görünüşleriyle değerlendirilen bireyler haline getirerek cinsel nesneleştirmeyi besler.

Söz konusu kalıp yargılar, toplumda cinsiyet rollerine dair dar ve yanıltıcı inançların oluşmasına zemin hazırlar. Hem kadınlar hem de erkekler için bu roller, kimliklerini özgürce ifade etme alanlarını daraltır. Bu nedenle, medyada daha kapsayıcı, çok boyutlu ve gerçekçi temsillere ihtiyaç her zamankinden daha fazladır.

Seks Sattırır mı? Yoksa Feminizm mi?

Yıllarca “seks sattırır” mottosuyla ilerleyen reklamcılık anlayışı artık geride kalıyor. Araştırmalar, 18-34 yaş arası kadınların feminist reklamları sosyal medyada %80 daha fazla beğendiğini ve paylaştığını ortaya koyuyor. Bu da gösteriyor ki günümüz tüketicisi, sadece cinsellik temalı içeriklerle değil; değerlerle, duyarlılıkla ve farkındalıkla da ilgileniyor.

Feminist Reklamcılığın Toplumsal Etkisi


Femvertising yalnızca kadınları güçlendirmekle kalmıyor. Aynı zamanda erkeklerin de sıkıştırıcı cinsiyet rollerinden sıyrılmasına alan tanıyor. Duygularını ifade edebilen, ev işlerine katılan ya da farklı meslek gruplarında yer alan erkek modellerin gösterildiği reklamlarda, cinsiyet temsili daha dengeli bir hâle geliyor.

Bu strateji sadece pazarlama değil, aynı zamanda bir toplumsal değişim hareketi. Çünkü reklamlar sadece ürün satmaz; aynı zamanda norm yaratır, algı oluşturur ve yeni davranış biçimlerine zemin hazırlar.

Femvertising Neden Önemli?

Kadın haklarına, toplumsal cinsiyet eşitliğine ve bireysel özgürlüklere duyarlı bir reklam dili artık yalnızca “tercih” değil, “zorunluluk” haline geldi. Bugünün tüketicisi, markalardan sadece iyi ürünler değil, iyi duruşlar da bekliyor.

Femvertising, reklamın hem yaratıcı hem de toplumsal yönünü bir araya getiren güçlü bir araç. Markalar, bu yeni dili benimseyerek sadece satış değil, uzun vadeli güven ve sadakat de kazanabilir.

 

ETİKETLER

İlgili Yazılar

Marketing TR hakkında

Pazarlama dünyasının tüm bileşenlerini en ince ayrıntılarıyla işleyen ve sahip olduğu içerikler sayesinde pazarlama ve dijital sektörlerine ilgisi olan herkesi bilgilendirme amacıyla çalışan marketingTR, Türkiye'nin lider dijital ajansı LuckyEye tarafından kurulan bir oluşumdur. 1999'dan beri Türkiye ve Avrupa'da elde edilen deneyimlerin ışığında oluşturulan marketingTR; özellikle dijital pazarlama, dijital deneyim yönetimi ve dijital dönüşüm gibi alanlarda sahip olduğu bilgilendirici ve yenilikçi içerikleriyle takipçilerine günümüz teknolojisinde hız kazanmaları ve adapte olabilmeleri konusunda desteklemektedir.